تست اسیدیته روغن ترانسفورماتور

تست اسیدیته یا در واقع آزمایشی که به ما سطح PH مایعات را نشان می دهد در واقع بیانگر میزان اسیدی بودن و یا بازی بودن مایع مورد نظر است. روغن ترانسفورماتور نیز جزو مایعاتی است که در عملکرد ترانسفورماتور اهمیت زیادی دارد و اگر نتواند خاصیت عایقی که از آن انتظار می رود را ارائه نماید می بایست تعویض گردد چرا که می تواند خطرات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد، از این رو تست اسیدیته روغن ترانسفورماتور می تواند فرآیند انتخاب روغن ترانس برق را آسان نماید.

دلایل اسیدی شدن روغن ترانسفورماتور

در صورتی که روغن درون مخزن ترانسفورماتور با هوا در ارتباط باشد به دلیل اکسیداسیونی که به هنگام واکنشی که در اثر برخورد هوا و روغن به وجود می آید و همچنین در اثر افزایش دما این فرآیند سرعت بخشیده می شود و سطح اسیدی بودن روغن افزایش می یابد که منجر به حل شدن آهن، مس و البته قطعات فلزی سازنده هسته و سیم پیچ ها و حتی مخزن ترانسفورماتور می شود. لازم به ذکر است که هوا در اثر برداشتن درپوش مخزن یا در اثر نشت روغن از مخزن یا لوله های ترانسفورماتور ممکن است دچار واکنش با هوا شود.

آثار اسیدی شدن روغن ترانس

توجه داشته باشید همانطور که گفته شد با افزایش اسیدیته روغن ترانس، مقاومت در روغن ترانسفورماتور کاهش می یابد و در این راستا ضریب تلفات روغن ترانس افزایش پیدا می کند. هر چقدر اکسیداسیون بیشتر شود، فرآیند تشکیل اسلاج با نرخ سریعتری صورت می گیرد. همچنین این مساله می تواند عاملی در تخریب غیر عادی کاغذ عایقی در سیم پیچ ترانسفورماتورها باشد.

کیت مربوط به تست اسیدیته

برای اینکه بتوانیم سطح اسیدی بودن روغن را بسنجیم همانطور که به آن اشاره شد نیازمند بسته لوازم مورد نیاز برای انجام تست خواهیم بود. این بسته شامل یک بطری پلی اتیلن از اتانول رقیق شده یا الکل اتیل، یک بطری پلی اتیلن از محلول سدیم کربنات و یک بطری حاوی محلول نشانگر PH. همچنین این کیت دارای لوله های آزمایش تمیز و شفاف هستند تا به راحتی نتیجه آزمایش مشاهده گردد و البته سرنگهای اندازه گیری حجم می باشد.

چطور اسیدیته روغن اندازه گرفته می شود؟

برای اندازه گیری سطح اسیدی یا باز بودن روغن ترانسفورماتور ایران ترانسفو توسط مقدار مناسبی از پتاسیم هیدروکسید (KOH) بر حسب میلی گرم انجام می شود تا از آن برای خنثی کردن اسیدیته مقدار مشخصی از روغن بر حسب گرم استفاده گردد. اسیدی بودن روغن عایقی ترانسفورماتور می بایست 0.3 mg KOH/g باشد، به عبارت دقیق تر 0.3 میلی گرم از پتاسیم هیدروکسید نیاز است تا 1 گرم از روغن عایقی را خنثی نمایید.

اصول تست اسیدیته روغن ترانس

زمانی که یک محلول بازی به مقدار مشخصی از روغن اضافه می شود، روغن می تواند خاصیت اسیدی، خنثی یا بازی بر اساس مقدار اسیدی که درون آن وجود دارد پیدا نماید. در صورتی که مقدار باز اضافه شده و اسید درون روغن با هم برابر باشند، در این صورت روغن خنثی می گردد و در این صورت روغن دارای PH هفت می باشد. در صورتی که مقدار باز بیشتر از اسید باشد، در این صورت مقداری که با اسید روغن برابر با است آن را خنثی نموده و مابقی محلول بازی به روغن خاصیت بازی می دهد. این مقدار بازی بین 8 تا 14 متغیر است. توجه داشته باشید که در صورتی که مقدار اسید درون روغن بیشتر از مقدار باز باشد، روغن به صورت اسیدی باقی مانده و عدد Ph بین 0 تا 6 قرار می گیرد. نشانگر Ph نیز یک ترکیب شیمیایی است که در که Ph های مختلف تغییر رنگ می دهد هر چقدر مایع اسیدی تر رنگ آن به قرمز نزدیکتر می شود و هر چقدر مایع خاصیت بازی بیشتری داشته باشد، رنگ آن به سمت آبی می رود، البته در حالت خنثی این رنگ به سبز نزدیک است.

روش انجام آزمایش اسیدیته ترانسفورماتور

برای انجام این آزمایش می بایست 1 گرم از روغن ترانسفورماتور را که به طور معمول 1.1 میلی لیتر توسط سرنگ حجمی اندازه گرفته می شود را جدا می نماییم. پیش از انجام آزمایش می بایست اسید درون روغن را جدا نماییم این کار را با اضافه کردن 1 میلی لیتر از الکل اتیل به نمونه انجام می شود. دلیل پشت این مرحله این است که اسیدی که در روغن معدنی وجود دارد به راحتی در الکل قابلیت حل شدن دارد. پس از تکان دادن نمونه آزمایش به مقدار کافی به آن 1 میلی گرم سدیم کربنات اضافه می کنیم. دلیل استفاده از سدیم کربنات در عدم تغییر خاصیت به هنگام تماس با هوا می باشد. در نهایت نیز پس از تکان دادن محلول به خوبی به آن 5 قطره از محلول نشانگر Ph را اضافه می نماییم.
آنچه از فرآیند این آزمایش مشاهده می شود می تواند همانطور که گفته شد از رنگ قرمز 0.8 mg KOH/g تا 0 mg KOH/g متغیر باشد و رنگ های نشان داده شده در زیر را برای ما فرآهم نماید.

پرسشهای متداول پیرامون تست اسیدیته روغن ترانسفورماتور

1. تست اسیدیته روغن ترانسفورماتور چطور انجام می شود؟ روغن ترانسفورماتور اگر جدید باشد خاصیت اسیدی ندارد ولی زمانی که روغن در مدت زمان زیادی در ترانس استفاده شده است ممکن است در اثر تماس با هوا دچار اکسایش و البته آلودگی شود. تشخیص سطح اسیدی بودن روغن با پتاسیم هیدروکسید در میلیگرم انجام می شود تا اسید درون یک گرم روغن را خنثی نماید.
2. چه محلولی برای تست اسیدیته روغن ترانس استفاده می گردد؟ برای اینکه این آزمایش انجام شود می بایست 1.1 میلی لیتر از روغن عایق را در یک لوله آزمایش تمیز و خشک با سرنگ حجمی بریزید و سپس 1 میلی لیتر الکل اتیل به نمونه اضافه کرده و خوب تکان دهید. پس از این مرحله 1 میلی لیتر نیز سدیم کربنات اضافه کرده و تکان دهید و در نهایت 5 قطره از محلول Ph سنج اضافه کنید.
3. اسلاج در ترانسفورماتور به چه معنی است؟ توجه داشته باشید زمانی که روغن با هوا در تماس باشد این برخورد منجر به ایجاد واکنش اکسیداسیون در روغن می شود و نتیجه فرآیند به صورت لجن در روغن ترانسفورماتور ته نشین می شود که به آن اسلاج روغن ترانسفورماتور گفته می شود.
4. روغن ترانسفورماتور باید چه رنگی باشد؟ در صورتی که روغن تازه باشد رنگ آن همانند آب است و کمی آبی رنگ می باشد، در صورتی که زمان زیادی از استفاده از روغن بگذرد، رنگ آن در اثر اکسیداسیون و اسیدی شدن به سمت زرد روشن، زرد تیره و قهوه ای مایل به زرد یا کهربایی می رود.
5. چطور از روی آزمایش اسیدیته روغن عایقی ترانسفورماتور تشخیص می دهند که روغن اسیدی است؟ توجه داشته باشید که در اثر واکنش اسید درون روغن با مایع سنجش Ph، در صورت اسیدی بودن روغن رنگ نمونه درون لوله آزمایشگاه به سمت زرد، نارنجی و در نهایت قرمز می رود.