الکتروموتور AC

جریان برق و نوع آن بر کارکرد الکتروموتور موثر است و به طور معمول جریان الکتریکی یا به صورت مستقیم یا به صورت متناوب در اختیار یک موتور الکتریکی قرار داده می شود. یک الکتروموتور زمانی که از جریان متناوب برای عملکرد خود استفاده می نماید از نوع الکتروموتور AC می باشد. لازم به ذکر است که موتور AC از دو بخش اصلی از جمله استاتور که سیم پیچ متصل جریان متناوب برای ایجاد میدان مغناطیسی دوار و همچنین یک روتور که در درون استاتور روی یک شفت قرار گرفته است بهره می برد. در واقع با اتصال موتور الکتریکی به منبع تغذیه جریان متناوب و ایجاد میدان الکترومغناطیسی، روتور که بخش گردان الکتروموتور است با قرار گرفتن در این میدان شروع به چرخش می نماید. می بایست اشاره نماییم که اکثر تجهیزات برقی که امروزه در منازل خود استفاده می نماییم از الکتروموتور AC بهره می برند. به عبارت بهتر هر وسیله برقی که به پریز برق وصل می شود از موتور الکتریکی جریان متناوب یا AC استفاده می نماید. از این رو موتورهای الکتریکی AC در دنیای امروز قلب هر وسیله برقی به حساب می آید. همچنین از آنجایی که دارای انعطاف پذیری قابل توجه، بهره وری بالا و به نسبت صدای کمتر است در بخش ها و تجهیزات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. اگر برایتان سوال پیش آمده است که الکتروموتور AC چیست به خواندن مطلب ادامه دهید.

الکتروموتور AC چیست؟

این نوع از الکتروموتورها از انواع الکتروموتورهای القایی به حساب می آیند و جریان متناوب AC راه اندازی این موتور الکتریکی را به عهده دارد. می بایست اشاره نماییم که جریان الکتریکی متناوب نوعی از جریان است که به صورت دوره ای جهت آن عوض و معکوس می شود و در نتیجه مقدار آن در طی زمان به صورت دائمی در حال تغییر است. جریان AC بر خلاف جریان DC یا مستقیم که فقط در یک مسیر حرکت می کند عمل می نماید. از طرفی موتور AC با روشی به نسبت کارآمد قابلیت تولید انرژی مکانیکی را دارند. همانطور که اشاره نموده ایم الکتروموتور AC از دو بخش استاتور و روتور تشکیل می شود. استاتور بخش بیرونی و ثابت موتور است و دارای سیم پیچی است که برای ایجاد میدان الکترومومغناطیسی با جریان متناوب ساخته می شود. از طرفی روتور در داخل استاتور قرار میگیرد و قسمت گردان موتور است و روی محور موتور قرار گرفته و دومین میدان مغناطیسی توسط روتور با استفاده میله های فلزی از جنس مس یا فولاد روی روتور به عنوان آهنربای دائمی ایجاد می شود که در واکنش با میدان الکترومغناطیسی استاتور شروع به گردش می نماید.

الکتروموتور AC چطور کار می کند؟

برای اینکه بفهمیم موتور الکتریکی AC چطور کار می کند نیاز است در ابتدا مشخصات مهم مربوط به این الکتروموتورها را بشناسیم. تفاوت بین الکتروموتور AC و DC به طور کلی شامل استفاده از منبع تغذیه جریان متناوب می باشد. جهت شار جریان متناوب در وقفه های مشخص تغییر می نماید و معکوس می شود و در نتیجه منجر به ایجاد میدان الکترومغناطیسی می شود همچنین به این معنی است که ولتاژ روی مدار جریان متناوب به صورت دوره ای تغییر می نماید در حالی که مدار موتور جریان مستقیم نسبتا ثابت باقی می ماند. همچنین الکتروموتور AC از یک دینام برای ایجاد تغییر در جهت شارش بار الکتریکی و جریان بهره می برد. این دینام نوع خاصی از مولد الکتریکی به حساب می آید چرا که با عبور انرژی الکتریکی از یک جزء گردان که در مورد این موتور الکتریکی روتور و شفتی است که به روتور متصل است با ایجاد میدان الکترومغناطیسی منجر به چرخیدن این اجزای گردان می شود. در واقع روتور با قرار گرفتن در میدان مغناطیسی استاتور تغییراتی در میدان میدان مغناطیسی آن نیز به وجود می آید که در واقع ناشی از برخورد شار مغناطیسی از میدان استاتور و روتور است که منجر به ایجاد قطب الکترومغناطیسی می شود و روتور را در درون استاتور به گردش در می آورد.

انواع الکتروموتور AC

به طور کلی می بایست اشاره نماییم که الکتروموتورها به دو دسته الکتروموتور DC و الکتروموتورهای AC تقسیم بندی می شوند. همانطور که پیش تر اشاره نموده ایم الکتروموتور AC نوعی الکتروموتور القایی به حساب می آیند و شامل الکتروموتور جریان متناوب به صورت تک فاز و یا چند فاز می شود. الکتروموتور تک فاز AC می تواند به دو روش القایی و سنکرون تهیه شود. الکتروموتور تک فاز القایی به صورت آسنکرون تهیه می شود و دارای انواعی از جمله الکتروموتور قفس سنجابی و الکتروموتور با روتور حلقه لغزنده می باشد که نوع رایج آن الکتروموتور تک فاز قفس سنجابی است که خود شامل الکتروموتور تک فاز AC اسپلیت، الکتروموتور تک فاز AC با خود راه انداز خازنی، الکتروموتور تک فاز AC با خازن اسپلیت دائمی، الکتروموتور تک فاز AC با خود راه انداز خازنی که برای ادامه فعالیت نیز از خازن بهره می برد، الکتروموتور تک فاز AC اسپلیت با خود راه اندازی خازنی که فعالیت خود را با خازن ادامه می دهد و در نهایت الکتروموتور تک فاز AC قطب سایه ای است. از طرفی الکتروموتور چند فاز به طور معمول الکتروموتور سه فاز محسوب می شود که خود به دو دسته الکتروموتور سه فاز القایی و الکتروموتور سه فاز سنکرون تقسیم بندی می شود. لازم به ذکر است که الکتروموتور سه فاز القایی بازهم دارای دو دسته است که نشان می دهد روتور به چه شکلی تهیه می شود. روتور در این الکتروموتور سه فاز می تواند به شکل قفس سنجابی و حلقه لغزنه تهیه گردد. همانند آنچه جلوتر گفتیم الکتروموتور سه فاز به طور معمول به صورت قفس سنجابی در طرح های A،B،C،D و F تهیه می گردد.

تفاوت الکتروموتور DC و AC

زمانی که تصمیم به خرید الکتروموتور می نمایید می بایست ابتدا با این مساله آشنا باشید که چه نوع موتور الکتریکی برای کارکرد مد نظر شما مناسب است. از آنجایی که الکتروموتورها به دو دسته الکتروموتور جریان مستقیم DC و الکتروموتور جریان متناوب AC تقسیم می شود می بایست تفاوت بین این دو نوع موتور الکتریکی برای مصرف کنندگان به هنگام انتخاب الکتروموتور آشکار باشد.

به طور کلی تفاوت اصلی بین الکتروموتور AC و DC در نوع جریان الکتریکی که بهره می برند می باشد. الکتروموتور AC از برق با جریان متناوب یا به عبارتی دقیق جریانی که به صورت دوره ای جهت آن معکوس می شود و الکتروموتور DC از جریان مستقیم که همواره در یک جهت جریان می یابد برای کارکرد خود بهره می برند. اما آیا می توانیم بر همین اساس تصمیم گیری در انتخاب الکتروموتور را انجام دهیم؟ خیر، می بایست به این نکته اشاره نماییم که بسته به نوع برقی که یک الکتروموتور مصرف می نماید نوع ساختار موتور الکتریکی نیز متفاوت خواهد بود.

الکتروموتورها در ساختار خود از یک استاتور و روتور بهره می برند که استاتور بخش ثابت و روتور بخش گردان موتور الکتریکی است. در موتور AC جریان متناوب به سیم پیچ استاتور متصل می شود و با اینکه خود استاتور ثابت است و حرکت نمی کند ولی جریان در استاتور میدان مغناطیسی تولید می نماید که بسته به فرکانس جریان متناوب متغیر خواهد و می تواند بین قطب مثبت و منفی تغییر نماید. در نتیجه این میدان الکترومغناطیسی با واکنش به میدان مغناطیسی روتور و تغییر دوره ای که دارد منجر به گشتاوری می شود که روتور را به حرکت در می آورد. در موتورالکتریکی دی سی با جاروبک اما جریان مستقیم از طریق کموتاتور به یک آرمیچر گردان متصل می گردد. این کموتاتور از طریق جاروبک کربنی رسانایی الکتریکی ایجاد می نماید. میدن مغناطیسی در استاتور ثابت خواهد بود و از طریق یک آهنربا و یا آهنربای الکتریکی دائمی ایجاد می شود. زمانی که روتور به گردش می آید، کموتاتور به طور دوره ای قطب میدان الکترومغناطیسی را تغییر می دهد و آرمیچر با جذب و دفع شدن به سمت استاتور منجر به چرخش مداوم روتور می شود. در صورتی که الکتروموتور DC دارای جاروبک نباشد از یک آهنربای دائمی برای ایجاد این میدان مغناطیسی بهره برده می شود. استاتور نیز به آهنرباهای الکتریکی مجهز می شود که برای چرخاندن روتور اقدام به تعویض قطب آهنربا می نمایند و به نسبت الکتروموتور DC دارای جاروبک که برای عملکرد خود نیاز به کموتاتور یا جابجاگر دارند از اطمینان بیشتری برخوردار می باشند چرا که به صورت مستقیم منجر به گردش روتور می شوند.

از لحاظ عملکرد موتور الکتریکی می بایست اشاره نماییم که الکتروموتور AC برای شرایطی که در آن سرعت موتور کم یا متوسط است و حتی با تغییر بار در موتور ثابت می ماند مناسب است. از این رو از الکتروموتورهای AC همه جا حضور دارند و به وفور در فعالیت های صنعتی مورد بهره برداری قرار می گیرند. از طرف دیگر الکتروموتور DC به راحتی با تنظیم ولتاژ منبع تغذیه سرعتشان کنترل می شود. همچنین مقدار گشتاور برای گردادن روتور همواره در سرعت مد نظر مصرف کننده ثابت باقی خواهد ماند ولی الکتروموتور DC به تغییر بار بسیار حساس است. از این رو برای بهره برداری در جایی که بار تغییر نکند و سرعت کنترل شده باشد از این موتور بهره برده می شود.

الکتروموتور AC به طور کلی به نسبت الکتروموتور DC از بهره وری کمتری برخوردارند و دلیل آن نیز در بهره گیری از میدان الکترومغناطیسی استاتور برای دوران روتور و همچنین لغزش یا اختلاف بین سرعت روتور و سرعت تعویض میدان مغناطیسی در استاتور نهفته است. در مورد اول می بایست اشاره نماییم که موتور ای سی از میدان الکترومغناطیسی برای گردادن روتور بهره می برد ولی موتور دی سی از یک آهنربای دائمی برای چرخش روتور استفاده می کند. در مورد دوم نیز درست است که لغزش و یا اختلاف در سرعت روتور و سرعت تغییر میدان الکترومغناطیسی عامل چرخش روتور به حساب می آید و برای ایجاد گشتاور لازم است ولی به صورت مستقیم با تلفات مسی که در واقعی نوعی از تلفات ناشی از افزایش دما می باشند در ارتباط است و این تلفات را افزایش می دهد.
الکتروموتور DC در مقایسه با الکتروموتور AC دارای هزینه بیشتری می باشد چرا که هزینه ساخت بیشتری دارد و با توجه به اینکه الکتروموتورهای القایی در دنیای امروز بسیار مرسوم هستند با تولید آنها در تعداد زیاد و سرشکن شدن هزینه نهایتا هزینه برای الکتروموتور AC کاهش می یابد و الکتروموتور AC قیمت کمتری در بازار خواهد داشت.

در صورتی که الکتروموتور DC از نوع جاروبک دار باشد نیز به نگهداری و تعویض جاروبک وجود دارد چرا که جاروبک به قسمتی از کموتاتور ساییده می شود تا بتواند میدان الکترومغناطیسی مورد نیاز را به وجود آورد و از این رو از اصطحکاک بالایی برخوردار است و دچار تخریب می شود و می بایست پس از مدتی جاروبک را تعویض نمایید. اما اگر موتور DC بدون جاروبک تهیه شود همانند موتور القایی چون بخشی که دارای سایش و اصطحکاک نباشد از این رو از صدای کم و نیاز به تعمیر و نگهداری کمتر برخوردار است.

قیمت الکتروموتور AC

قیمت الکتروموتور AC بستگی به نوع ساخت آن و برند سازنده آن دارد. مصرف کنندگان عزیز می بایست با توجه به نوع کاربردی که مد نظر آنهاست الکتروموتور AC مد نظر خود را انتخاب نمایند. به عبارت دقیق تر برای پمپ شناور، پمپ گریز از مرکز و پمپ فشار قوی می توان از این الکتروموتورهای جریان متناوب بهره برد. گستره آبی برای راحتی مصرف کنندگان عزیز اقدام به انتشار لیست قیمتی نموده است که می تواند به مصرف کنندگان برای خرید این الکتروموتورها کمک نماید. برای پمپ شناور در وبسایت گستره آبی لیست قیمت الکتروموتور شناور پمپیران منتشر گردیده است و برای انواع پمپ گریز از مرکز و پمپ فشار قوی مصرف کنندگان گرامی می توانند با بهره گیری از لیست قیمت الکتروموتور موتوژن، قیمت محصول مد نظر خود را استعلام نمایند. همچنین با تماس با شماره های موجود در وبسایت گستره آبی به راحتی از مشاوره رایگان انتخاب و خرید الکتروموتور بهره جویند.

سوالات متداول پیرامون الکتروموتور AC

1. الکتروموتور AC چیست؟ الکتروموتور AC در واقع موتور الکتریکی است که برای کارکرد خود نیاز به منبع تغذیه ای دارد که بتواند جریان متناوب را برای سیم پیچ های موجود در استاتور در این الکتروموتور فراهم آورد تا با ایجاد میدان الکترومغناطیسی و قرار گرفتن در میدان مغناطیسی روتور، گشتاوری ایجاد گردد و روتور به گردش در آید و فرآیند راه اندازی موتور الکتریکی صورت گیرد.
2. انواع الکتروموتور AC شامل چه مواردی می شود؟ الکتروموتورهای AC دارای انواع تک فاز و سه فاز می باشند که هر یک به دو دسته اصلی الکتروموتورهای القایی و سنکرون تقسیم بندی می شوند. الکترموتورهای القایی همان الکتروموتورهای آسنکرون می باشند.
3. الکتروموتور AC سنکرون و آسنکرون با هم چه تفاوتی دارند؟ زمانی که الکتروموتور AC به صورت سنکرون تهیه می شود روتور با سرعتی ثابت و البته متناسب با فرکانس جریان ورودی دوران می کند و در صورتی که ابر مکانیکی روی شفت موتور الکتریکی تغییر کند تاثیری روی سرعت گردش موتور ندارد. این در حالی است که الکتروموتور آسنکرون برای کارکرد خود نیاز به اتصال کوتاه شدن روتور برای ایجاد میدان الکترومغناطیسی وجود دارد تا گشتاور ایجاد شده منجر به گردش روتور شود.
4. تفاوت الکتروموتور DC و AC چیست؟ الکتروموتورهای DC از جریان مستقیم و الکتروموتور AC از جریان متناوب برای کارکرد خود بهره می برند و این مساله یکی از مهم ترین تفاوت های بین این دو الکتروموتور به حساب می آید. از طرفی با توجه به نوع منبع برق بهره برداری شده در این دو موتور ساختار آن نیز متفاوت است و همچنین عملکرد، بهره وری، هزینه ساخت و نهایی و همچنین تعمیر و نگهداری نیز از جمله فاکتورهایی است که در این دو موتور متفاوت است. برای کسب اطلاع بیشتر مقاله الکتروموتور AC را مطالعه فرمایید.
5. کاربرد الکتروموتور AC در چه بخش هایی است؟ الکتروموتور AC یا به عبارتی دقیقتر الکتروموتور القایی به طور عمده به دلیل هزینه کم ساخت، نیاز به تعمیر و نگهداری کم، در فعالیت های صنعتی علی الخصوص پمپاژ سیال توسط انواع پمپ از جمله پمپ شناور، پمپ گریز از مرکز و پمپ فشار قوی و همچنین آبگرمکن، اجاق گاز و غیره مورد بهره برداری قرار می گیرند.