پمپ سیرکولاتور چیست و چه کاربردی دارد؟

پمپ سیرکولاتور (circulator pump) یا پمپ گردشی، نوعی پمپ گریز از مرکز است که کار آن، جابجا کردن سیالات در داخل یک سیستم یا محفظۀ بسته می باشد. انواع پمپ گردشی شامل پمپ سیرکولاتور خطی و زمینی و همچنین سیرکوله های سرعت ثابت و سرعت متغیر است. انواع سرعت ثابت برای تاسیسات کوچک که در آن‌ها تقاضای جریان ثابت است و انواع سرعت متغیر برای تأسیسات بزرگ مناسب است. کاربرد پمپ سیرکوله، استفاده در سیستم‌های تهویه مطبوع و سرمایش جهت گردش کارآمد آب با دمای پایین در سراسر شبکه و همچنین سیستم‌های گرمایشی موتورخانه ها، پکیج ها، رادیوتورها و گرمایش از کف است. برای خرید پمپ سیرکوله، به سرعت جریان، توان، راندمان و قابلیت اطمینان پمپ توجه نمایید. پمپیران، گراندفوس، نوید موتور، لئو و ویلو از برندهای مطرح پمپ های سیرکوله در ایران هستند. جهت استعلام قیمت پمپ سیرکولاتور، با ما در شرکت گستره آبی تماس بگیرید.

پمپ سیرکولاتور چیست؟

برای جابجا کردن سیالات در سیستم های بسته، از پمپ‌های گریز از مرکز خطی به نام “پمپ گردشی” یا “سیرکوله” (Circulating Pump) استفاده می‌شود. در این پمپ ها، آب به وسیله نیروهای گریز از مرکز حرکت می‌کند. نکته مهم در اینجا، عملکرد پمپ در سیستم بسته است؛ به این صورت که پمپ شما، پس از وارد کردن سیال از بیرون به داخلِ محفظه خود، آن را به خارج از محفظه پمپاژ نمی‌کند. بلکه به گردش مجدد همان مایع کمک می‌کند تا به این ترتیب، جریان، فشار و دمای ثابتی را حفظ کند.

در سیستم‌های تهویه مطبوع، این به معنای گردش آب گرم از دیگ بخار به رادیاتورها یا آب سرد در یک حلقه خنک‌کننده است. در تأسیسات صنعتی، پمپ گردشی می تواند سیال فرآیند را در دمای پایدار نگه دارد و یا آن را از طریق یک سیستم تصفیه منتقل کند. پمپ های سیرکوله تقریباً همیشه از نوع جریان شعاعی هستند.این پمپ‌ها برای دبی کم تا متوسط و هد (فشار) نسبتاً زیاد طراحی می‌شوند.

انواع پمپ سیرکولاتور

بیشترِ پمپ های سیرکولاتور به صورت پمپ سانتریفیوژ (گریز از مرکز) تهیه می‌شود؛ اما این پمپ ها به صورت جابجایی مثبت نیز تولید می‌شوند. با این حال، به دلیل کارایی و قابلیت اطمینان بالا در تولیدات سانتریفیوژ، کارخانه ها اغلب این محصول را به صورت گریز از مرکز تولید می‌کنند.

پمپ های سیرکوله بر اساس نحوه قرارگیری در مدار به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. پمپ سیرکولاتور خطی
2. پمپ سیرکولاتور زمینی

این پمپ ها به لحاظ سرعت نیز به دو دسته تقسیم می شوند:

1. پمپ های گردشی سرعت ثابت
2. پمپ های گردشی سرعت متغیر

هر یک از انواعی که در بالا نامبرده شد، در ادامه توضیح داده شده است.

پمپ سیرکولاتور خطی

پمپ سیرکوله خطی (Linear pump) روی لوله نصب می‌شود و می‌تواند تک دور، دو دور و یا چند دور باشد. منظور از خطی بودن، این است که مکش و رانش پمپ در یک راستا است؛ این امر موجب سهولت طراحی سازه ها و لوله کشی می‌گردد. الکتروپمپ های سیرکولاتور خطی بدون کوپلینگ بوده و نیازی به روغنکاری ندارند. این محصولات دارای ترموگارد بوده و با افزایش دما نمی‌سوزند. جنس پروانه پمپ چدنی است. کارکرد آرام پمپ های سیرکولع خطی، آلودگی صوتی ایجاد نمی‌کند و فضای کار شما را مطلوب نگه می‌دارد.

پمپ سیرکوله زمینی

در ظرفیت‌های بالا، از پمپ‌ها و الکتروپمپ‌های سنگین استفاده می‌شود. وزن این پمپ ها و الکتروپمپ ها سنگین است و لوله‌ها نمی‌توانند وزن آنها را تحمل کنند. در چنین شرایطی، شاسی روی زمین قرار می‌گیرد و برای جلوگیری از کاهش ارتعاشات، از ضربه‌گیر استفاده می‌شود. در سیرکولاتورهای زمینی، برای کاهش میزان لرزش پمپ، از لرزه گیر استفاده می شود.

پمپ سیرکوله سرعت ثابت

پمپ های سیرکولاتور سرعت ثابت، صرف نظر از نیاز به گرمایش یا سرمایش با سرعت جریان ثابت کار می‌کنند و ویژگی های زیر را دارند:

• نصب آسان.
• نگهداری آسان.
• مناسب برای تاسیسات خانگی کوچک (گرمایش، آب گرم خانگی) که در آن تقاضا پایدار و قابل پیش‌بینی است.
• کنترل کمتر بر مصرف انرژی؛ زیرا پمپ به طور مداوم کار می‌کند، حتی اگر در زمان هایی نیاز به گرمایش نباشد.

پمپ سیرکولاتور سرعت متغیر

در پمپ های گردشیِ سرعت متغیر، می توانیم سرعت گردش آب را مطابق با نیاز کاری سیستم ها تنظیم کنیم. بنابراین، به دلیل تنظیم جریان و سرعت گردش پمپ، جلوی مصرف بی رویه انرژی را می گیریم. سیرکولاتورهای سرعت متغیر به ویژه برای سیستم‌های بزرگی که تقاضا در طول روز یا فصول مختلف متغیر است (گرمایش مرکزی در ساختمان‌های بزرگ، مدارهای آب صنعتی یا استخرهای عمومی) مناسب می باشد. پمپ سرعت متغیر، کنترل دمای بهتر و پاسخ سریع‌تر به تغییرات تقاضا را فراهم می‌کند.

پمپ گردشی چگونه کار می‌کند؟

همانطور که قبلا هم بیان شد، پمپ سیرکولاتور نوعی پمپ گریز از مرکز است. چنین پمپ‌هایی، پمپ‌های گریز از مرکز درون خطی هستند، یعنی ورودی و خروجی آنها در یک راستا قرار دارد.

این پمپ از یک پروانه چرخان برای ایجاد فشار و حرکت سیال در سیستم استفاده می‌کند. از آنجا که سیستم بسته است (به این معنی که از همان سیال دوباره استفاده می‌شود)، این پمپ‌ها نیازی به بالا آوردن سیال یا کشیدن سیال از منبع ندارند. کارکرد یا عملکرد این پمپ ها، حفظ تداوم حرکت سیال است.

برای اینکه پمپ سیرکولاتور عملیات پمپاژ را آغاز نماید، لازم است یک اختلاف فشار در سیستم لوله کشی ایجاد کند. اختلاف فشار، باعث می شود سیال از طریق درگاه ورودی به داخل پمپ سیرکوله کشانده شود. در واقع این اختلاف فشار به دلیل چرخش پروانه پمپ رخ می‌دهد. با توجه به اینکه پمپ گردشی، جریان را در یک محفظۀ بسته هدایت و مدیریت می کند، جریان در این محفظه به صورت مداوم حفظ می‌شود و این چرخه تکرار می‌شود. به طور کلی، پمپ های سیرکوله به لحاظ مصرف انرژی، کم مصرف هستند. مزیت دیگر اینکه با تنظیم سرعت پمپاژ بر اساس نیاز کاری، می توانید مصرف انرژی را به حداقل ممکن برسانید.

خلاصه ای از عملکرد پمپ سیرکولاتور

در یک توضیح کوتاه، می‌توان عملکرد پمپ سیرکوله را طی مراحل زیر بیان کرد:

1. پمپ سیرکوله سیال را از طریق ورودی به داخل محفظه خود می‌کشد و به سمت پروانه هدایت می کند.
2. یک میدان مغناطیسی چرخان در پمپ ایجاد می شود که روتور را مجبور به چرخش می‌کند.
3. پروانه موجود در پمپ نیز به گردش در می آید و انرژی جنبشی در سیال ایجاد می‌کند.
4. انرژی جنبشی که به سیال وارد می شود، آن را وارد محفظه حلزونی پمپ می کند. سیال به دیواره محفظه پمپ برخورد می‌کند و این برخورد منجر به فشار می‌شود.
5. این انرژی جنبشی که به فشار تبدیل شد، سیال را از طریق قسمت تخلیه و به داخل سیستم هدایت می‌کند. سرعت جریان در پمپ سیرکولاتور، به مقدار فشار بستگی دارد.

نکته قابل توجه اینکه: پمپ‌های گردشی برای فشارهای بالا ساخته نشده‌اند. اگر سیستم شما نیاز به جابجایی سیال در مسافت‌های طولانی یا تغییرات عمودی بزرگ دارد، باید از پمپ های دیگر مانند پمپ های فشار قوی و شناور استفاده نمایید. چنانچه تمایل به اطلاع از انواع و قیمت این محصولات دارید، به صفحات قیمت پمپ فشار قوی و قیمت پمپ شناور مراجعه نمایید.

دبی و هد در پمپ های سیرکوله

محاسبه دبی برای پمپ های سیرکولاتور در سیستم های گرمایشی و سرمایشی به صورت زیر است:

با تقسیم کیلوکالری بر عدد ثابت۲۵۰۰، دبی (GPM) یا حجم آب در گردش در همان بخش از سیستم گرمایش به دست می‌آید:

(Heating Kcal/2500 = BTU /10000 = GPM)

با تقسیم کیلوکالری هر بخش از سیستم خنک‌کننده بر عدد ثابتِ ۱۲۵۰ ، دبی (GPM) یا حجم آب در گردش در همان بخش از سیستم خنک‌کننده به دست می‌آید.

(Cooling Kcal / 1250 = BTU / 5000) = GPM)

یکی از عوامل مهم و تعیین‌کننده در محاسبه صحیح هد یا فشار مورد نیاز پمپ سیرکولاتور، توجه به نیروی ثقل و جریان طبیعی آب در داخل لوله‌های عمودی سیستم گرمایش و سرمایش ساختمان است. بنابراین، وظیفه پمپ‌های سیرکولاتوری که فقط در سیستم‌های بسته سرمایش و گرمایش استفاده می‌شوند، جبران افت فشار اصطکاکی جریان آب در طول لوله‌ها، اتصالات، شیرآلات و کویل‌های سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان است. بنابراین، دور موتور این پمپ‌ها معمولاً کمتر از دور موتور پمپ های آبرسان همان پروژه است و این امر عملاً توان و قدرت موتور الکتروپمپ سیرکولاتور مورد نیاز پروژه را کاهش می‌دهد.

مزیت ها و کاربرد پمپ‌ سیرکولاتور چیست؟

پمپ های گردشی به جابجایی آب گرم در ساختمان ها و خانه ها کمک می‌کند و با حرکت و گردش آب گرم در لوله های موجود در کف، خانه را گرم نگه می دارند. این دستگاه ها مزیت هایی دارند که موجب استفاده از آن ها در موارد مختلف شده است. مهمترین موارد استفادۀ پمپ های گردشی در کارکردهای زیر است:

• چرخش مجدد آب گرم خانگی: جلوگیری از انتظار طولانی در شیر آب با گردش مداوم آب گرم در نزدیکی وسایل.
• استفاده در سیستم‌های گرمایش هیدرونیک: انتقال آب گرم از دیگ بخار به رادیاتورها یا گرمایش از کف.
• استفاده در سیستم‌های آب سرد: گردش مجدد آب در حلقه‌های خنک‌کننده برای چیلرهای تهویه مطبوع یا صنعتی.
• سیستم‌های حرارتی خورشیدی: انتقال آب گرم یا گلیکول از کلکتورهای خورشیدی به مخازن ذخیره‌سازی.
• سیستم‌های فرآیندی: در محیط‌های صنعتی، سیرکولاتورها به حفظ دما یا انتقال سیال بین اجزای سیستم کمک می‌کنند.
• تأمین آب گرم در ساختمان ها: پمپ سیرکولاتور با افزایش فشار آب در اطراف مدار آب گرم، باعث می‌شود تا هر زمان شیر آب گرم را باز کنید، آب گرم تقریباً فوراً تأمین ‌شود.
• در سیستم‌های تهویه مطبوع و سرمایش، سیرکولاتور گردش کارآمد آب با دمای پایین را در سراسر شبکه تضمین می‌کند.
• استفاده از پمپ گردشی برای حفظ دمای موتور و ماشین آلات صنعتی در محدوده مشخص با این هدف که حرارت و گرما از نقطه اطمینان بالاتر نرود.
• استفاده در موتورخانه ها جهت خنک کردن آب در موتورخانه. اغلب در صنعت برای گردش سیال و آب خنک در سیستم خنک کننده موتور، از این پمپ استفاده می شود.

نکات قابل توجه در خرید پمپ سیرکولاتور

در زمان خرید پمپ گردشی، موارد فنی وجود دارد که لازم است آن ها را در نظر داشته باشید:

1. راندمان و قابلیت اطمینان پمپ.
2. نرخ جریان: اینکه چه مقدار سیال از حلقه عبور می‌کند؟
3. فشار هد: مقاومت سیستم شما در برابر فشار هد چقدر است؟
4. توجه به نوع پمپ: اینکه پمپ سیرکولاتور شما از نوع خطی باشد یا زمینی و اینکه دور متغیر باشد یا ثابت.
5. سازگاری با مواد: در زمان خرید پمپ سیرکوله، به خورندگی سیال و دمای سیالی که پمپ قرار است در آن دما کار کند، توجه نمایید. برای سیالاتی که خورندگی دارند، متریال پمپ باید از جنس استنلس استیل باشد. توجه داشته باشید که چدن در مواجه با سیالات خورنده، آسیب می‌بیند.
6. راندمان موتور: موتورهای ECM به دلیل صرفه‌جویی در انرژی در سیستم‌های کوچک‌تر رایج هستند.
7. پمپ را متناسب با نیاز کاری خود انتخاب کنید. خرید پمپ های بزرگ تر از نیاز کاری، جریان بالایی ایجاد می‌کند و این جریان زیاد می‌تواند به اندازه جریان کم مشکل‌ساز باشد؛ به خصوص در سیستم‌های بسته.

در استفاده از پمپ گردشی، توجه داشته باشید که این ها معمولاً بی‌صدا هستند؛ بنابراین، اگر صدای وز وز دارند یا ضربه می‌زند، مشکلی وجود دارد.

پمپ سیرکولاتور پمپیران

پمپ های گردشی یا سیرکوله، در برندهای مختلف همچون گراندفوس، ویلو و نوید موتور در بازار موجود است؛ اما یکی از برندهای معتبر و پرطرفدار که سابقه طولانی در تولید پمپ های مختلف برای کاربری های متنوع دارد پمپیران می باشد. جهت خرید پمپ سیرکولاتور، با ما در شرکت گستره آبی، نمایندگی رسمی پمپیران تماس بگیرید.

پرسشهای متداول پیرامون پمپ سیرکوله

1. پمپ سیرکولاتور چیست؟ یک پمپ تقویت کننده گردش سیال است که سیال را در یک سیستم (محفظۀ) بسته پمپ کرده و به جریان می اندازد و به دلیل آنکه سیستم بسته است، این سیال دائماً در حال گردش است. در این پمپ، حرکت و گردش آب توسط نیروهای گریز از مرکز صورت می گیرد.
2. کارکرد پمپ سیرکولاتور به چه صورت است؟ با به گردش در آمدن پروانه موجود در پمپ، یک اختلاف فشار در قسمت ورودی پمپ ایجاد می شود. این اختلاف فشار می تواند سیال را به درون پمپ بکشد و با اعمال فشار لازم از لوله رانش خارج نماید.
3. در خرید پمپ سیرکوله به چه مواردی باید توجه کرد؟ برای انتخاب این محصول، به وسعت یا اندازه سیستم، دبی پمپ و هد پمپ و همچنین میزان بهره وری انرژی سیستم خود توجه داشته باشید. چنانچه در این زمینه نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید، با ما در شرکت گستره آبی تماس بگیرید.
4. آیا می توان از پمپ های گردشی برای سیستم آب گرم خانگی بهره برد؟ بله، یکی از کاربردهای اصلی پمپ سیرکولاتور تامین آب سرد و آب گرم می باشد و از این پمپ ها به طور معمول در سیستم آب گرم خانگی بهره بده می شود تا آب گرم به راحتی در شیرآلات در دسترس ساکنین باشد.
5. تفاوت پمپ سیرکولاتور با پمپ های تقویت کننده چیست؟ این دو پمپ اهداف و در نتیجه کارکرد و کاربرد متفاوتی دارند. پمپ‌های گردشی سیال را در یک سیستم بستۀ در حال حرکت نگه می‌دارند. پمپ‌های تقویت‌کننده، فشار را در یک سیستم باز (مانند خطوط آبرسانی شهری) افزایش می‌دهند.