ترانسفورماتورها قابلیت انتقال انرژی الکتریکی را بین دو یا چند سیم پیچ از طریق القای الکترومغناطیسی انجام می دهد و اگر بخواهیم دقیق تر درباره این موضوع صحبت کنیم می بایست بیان کنیم که ابتدا یک جریان متناوب که در سیم پیچ اولیه ترانس وجود دارد موجب برقرار یک میدان مغناطیسی از نوع متغیر شده و این میدان منجر به ایجاد یک ولتاژ در سیم پیچ ثانویه می گردد. قدرتی که توسط این ترانسفورماتور تولید می گردد را می توان توسط دو سم پیچ که از آن ها با نام کویل نیز یاد می شود بدون اینکه هیچ اتصال فلزی بین دو مدار در دو سیم پیچ وجود داشته باشد، تنها از طریق میدان مغناطیسی، از سیم پیچ اول به سیم پیچ دوم منتقل کرد.

ترانسفورماتورها به طور معمول برای افزایش و یا کاهش ولتاژ متناوب به کار می روند و همچنین برای توزیع ولتاژ و بهره برداری الکتریکی نیز از ترانسفورماتور استفاده می شود. یکی از مزیت های ترانسفورماتورها کاهش جریان در خطوطی است که موظف به انتقال انرژی الکتریکی می باشند که خود این مساله یکی از کاربردهای مهم ترانس برق به حساب می آید. در واقع توجه داشته باشید هر وسیله ای که به عنوان هادی الکتریکی شناخته می شود دارای مقاومتی است که این مقاومت میتواند منجر به اتلاف انرژی در زمان انتقال انرژی الکتریکی در خطوط شود. در نتیجه استفاده از ترانسفورماتور می تواند با کاهش جریان تلفات را نیز به خوبی کاهش دهد. به عبارت بهتر اگر ولتاژ را در خطوط انتقال انرژی الکتریکی افزایش دهیم، به همان مقدار جریان در خطوط کاهش یافته و منجر به کاهش اتلاف انرژی در خطوط می گردد. اما توجه داشته باشید زمانی که خطوط انرژی به نقاط و مراکزی که از برق استفاده می نمایند همانند منازل مسکونی، کارخانه ها و غیره برای اینکه بتوان به صورت ایمن از جریان برق استفاده کرد، ولتاژ در خطوط باز هم به وسیله ترانسفورماتورها کاهش یافته تا به میزان استانداردی که برای مصرف خطر نداشته باشند برسد. از آنجایی که منابع تامین برق به طور معمول در فاصله زیادی تا مناطقی که از برق استفاده می کنند قرار دارند، بدون استفاده از ترانسفورماتورها امکان استفاده از این جریان الکتریکی وجود نداشد.

ترانسفورماتورها انواع مختلفی دارند که آنچه در اینجا ما به توضیح آن خواهیم پرداخت شامل ترانسفورماتورهای توزیع، ترانسفورماتورهای قدرت، ترانسفورماتور سه فاز، ترانسفورماتور تک فاز و ترانسفورماتور ویژه می باشد که در ادامه به توضیح بیشتر هر یک خواهیم پرداخت.

ترانسفورماتورهای توزیع برای تبدیل ولتاژ در شبکه توزیع برق زمانی که انرژی الکتریکی می خواهد مورد مصرف قرار گیرد استفاده می شود. در واقع توضیح دقیق تر این کاربرد این است که با کاهش فشار متوسط ولتاژ شبکه توزیع که توسط این ترانسفورماتور ایجاد می شود، سطح ولتاژ به مقدار مورد نیاز مشترکین برق می رسد. این ترانسفورماتورها نه تنها انواع مختلف بلکه توان های مختلفی نیز دارند. به طور معمول در صورتی که نیاز به استفاده از ترانس توزیع با توان کم باشد آن را بالای تیر برق و یا در بین دو تیر برق نصب می نمایند ولی در مواردی که نیاز به استفاده از این ترانسها برای قدرتهای بالتر وجود داشته باشد برای مثال قدرتی بیشتر از 400 کیلو ولت آمپر، ترانسفورماتور توزیع و تجهیزات آن در اتاقک مخصوصی نصب می گردد تا ایمنی کاربران تضمین گردد.

در حالت کلی ترانسهای توزیع دارای توانی بین 50 کیلو ولت آمپر تا 1250 کیلو ولت آمپر و بیشتر هستند و یکی از انواع پرکاربرد آن نیز انواع کم تلفات ترانسفورماتورهای توزیع هستند چرا که این دستگاه به صورت شبانه روزی استفاده می شود و به همین خاطر می بایست تلفات مواد به کار رفته در تولید این ترانسها کاهش یابد و تا حداکثر راندمانی را بتوان در بارهای کمتر از مقدار ماکزیمم به وجود آورد.

ترانسفورماتورهای قدرت که به عبارتی همانند ترانسفورماتورهای توزیع عمل می کنند ولی آنچه آنها را متمایز می نماید این است که معمولا در شبکه انتقال برق در ولتاژهای بالاتر برای کم کردن و اضافه کردن ولتاژ به کار می روند و به طور معمول بالاتر از 200 مگا ولت آمپر قدرت دارند. ولتاژهایی که توسط این ترانس قدرت تامین می گردد شامل 400 کیلو ولت، 200 کیلو ولت، 110 کیلو ولت، 66 کیلو ولت و 33 کیلو ولت می باشد. این در حالی است که از ترانسفورماتور توزیع برای توزیع ولتاژهای پایین تر در شبکه توزیع برای مصرف کاربران همانطور که گفته شد به کار می روند، در واقع به طور معمول قدرت این ترانسها کمتر از 200 مگا ولت آمپر است و ولتاژهای 11، 6.6، 3.3، 440 و 230 کیلو ولت تولید می نمایند.

ترانسفورماتورهای سه فاز از سه مجموعه سیم پیچ اولیه و ثانویه ساخته شده که هر یک دور یک هسته آهنی پیچیده می شود این در حالی که است که ترانسفورماتور تک فاز فقط یک مجموعه سیم پیچه اولیه و ثانویه دارد که به دور هسته آهنی بسته شده است. معمولا زمانی که می خواهند ولتاژ را در مسیر خط انتقال انرژی کم و یا زیاد کنند از ترانسفورماتورهای سه فاز استفاده می شوند. البته توجه داشته باشید که ترانسفورماتورهای تک فاز را می توان به صورت یک مجموعه از چند ترانس تک فاز نیز استفاده کرد که در این حالت قادرند قدرت و انرژی لازم را بین دو سیستم سه فاز با تنظیمات مختلف را برقرار نماید و در این موارد حتی نیاز به استفاده از ترانس سه فاز نیست.با این حال ترانسفورماتورهای سه فاز در مواردی که فضای کمی وجود دارد و باید ابعاد و وزن ترانس کم باشد قابلیت استفاده بیشتری دارند.

ترانسفورماتورهای ویژه آخرین نوع از ترانسفورماتورهایی هستند که در ایجا قصد توضیح بیشتر آن را داریم و البته لازم به ذکر است که انواع این ترانس ها تنها برای نیازهای صنعتی و کاربردهای خاص طراحی و تولید می گردند. در حالت عادی ترانسفورماتورها می توانند جریان و ولتاژ را تغییر دهند و از آنجایی که قدرت بین ولتاژ اولیه و ثانویه در سیم پیچ ها منتقل می گردد می توان از این ترانسفورماتورهای ویژه برای تبدیل امپدانس الکتریکی که در واقع مقاومت الکتریکی بار را در سطوح مختلف استفاده کرد.